• Towarzystwo Przyjaciół Porąbki
    Towarzystwo Przyjaciół Porąbki
  • Towarzystwo Przyjaciół Porąbki
  • Towarzystwo Przyjaciół Porąbki
  • Towarzystwo Przyjaciół Porąbki
  • Towarzystwo Przyjaciół Porąbki

Ciekawostki z historii Porąbki lata 1939 - 1945

Spis treści

Coraz mniej jest wśród nas ludzi pamiętających czasy drugiej wojny światowej. Każdy z nich przeżył wojnę inaczej i inaczej o niej opowiada, dlatego warto zbierać wszystkie ich wspomnienia i przekazywać pokoleniom, które nie doświadczyły tamtych strasznych czasów. Również naszych terenów nie ominęły okropieństwa wojny, a ludzie, którzy mieszkali w Porąbce w tym czasie opowiadają o nich tak:

We wrześniu 1939 roku okupant niemiecki przejechał od strony Bielska. Polacy by utrudnić Niemcom dotarcie do centrum Porąbki wysadzili most i drogę do zapory oraz drogę z zapory w kierunku Porąbki. Niemcy jednak dosyć szybko uporali się z wyrwami w drodze i przez zaporę dotarli do centrum Porąbki. Urząd Gminy został obsadzony ludźmi wybranymi przez okupanta. Wójtem został pan Jończy, a po nim pan Chorecki, zięć pana Czekaja. Sekretarzem został pan Groszczy. Siedzibą Gminy był obecnie wyburzony budynek starej poczty. Posterunek policji mieścił się na Kolonii (ul. Sadowa), następnie przeniesiono go również do pomieszczeń Gminy. Granica pomiędzy Gubernią a Rzeszą przebiegała na Sole tak, że Zawodzie należało do Rzeszy, a Centrum wraz z resztą Porąbki należało do Guberni. Dopiero, gdy granicę przeniesiono na rzekę Skawę, cała Porąbka należała do Rzeszy. Miało to znaczenie, gdyż przydziały kartkowe na żywność w Rzeszy były znacznie większe niż w Guberni. Największa tragedia dla mieszkańców Porąbki zaczęła się z chwilą, gdy Niemcy rozpoczęli proces wysiedlania Porąbczan ze swoich domów zabierając im cały dobytek. Gospodarstwa opuszczone przez wysiedlonych Polaków obsadzano Niemcami pochodzenia rumuńskiego. Część Porąbczan została wywieziona w głąb Rzeszy na roboty przymusowe, pozostałych przesiedlono w górzyste tereny Porąbki. Niektórzy z mieszkańców, pod naciskiem okupanta podpisali volkslisty.

Osadnicy niemieccy mieli różny stosunek do Porąbczan. Niektórzy byli bardzo surowi i okrutni, ale byli też tacy, którzy po kryjomu wspomagali żywnością miejscową ludność. Gdy alianci bombardowali Rafinerię w Czechowicach i Zakłady Chemiczne w Oświęcimiu, a dym płonących zakładów widać było aż w Porąbce ,Niemcy poczuli się zagrożeni. W chwili, gdy wojska rosyjskie wjeżdżały od strony Wielkiej Puszczy, w Porąbce nie było już ani jednego niemieckiego osadnika.

Historię przedstawiłem w ogromnym skrócie, ale myślę, że choć trochę przybliżyłem wam wydarzenia, które rozegrały się na naszym terenie w czasie okupacji.

Edmund Harężlak


 

Lista rodzin wysiedlonych, zapisana w Kronice W. Błasiaka:

Nr domu

Nazwisko głowy rodziny wysiedlonej Gdzie wysiedlony – miejscowość? Nazwisko osadnika niemieckiego

1.

Pszczółka Władysław O. Friedland Straub Antoni

1.

Pszczółka Józef Porąbka Łazy  

3.

Mreńca Zofia Porąbka Kozubnik  

4.

Soj Alojzy Wieś Nr 57 Krauz Antoni

5.

Gałuszka Jan Porąbka Trzonka Hoffman Jan

7.

Gałuszka Józef Militsch Richter Otto

8.

Pluciak Paweł B.p. Zapora  

9.

Wykręt Władysław B.p. Zapora Hoffman Oswald

10.

Walusiak Józef Militsch Zaręba Edward

11.

Wykręt Józef O. Friedland  

12.

WykrętJan Porąbka Młyny Preizler Antoni

13.

Wykręt Wojciech Wielka Puszcza Beck Rudolf

15.

Iskierka Franciszka Porąbka Młyny Straub

16.

Dudziak Ludwik Wielka Puszcza Petrowic

18.

Mreńca Maria Porąbka Bukowiec Ploner Titus

19.

Rączka Jan Wieś  

20.

Pawica Maria Porąbka Bukowiec  

21.

Błasiak Leopold Porąbka Łazy  

22.

Dudziak Franciszek Militsch Meeler

23.

Gałuszka Maria Porąbka Kozubnik Chradel Adam

24.

Błachut Zofia Wieś Stadler Michał

25.

Wykręt Katarzyna Porąbka Bukowiec  

26.

Wawak Jan Militsch  

30.

Lotek Andrzej Militsch  

32.

Grabski Michał Porąbka Snoza Szyc Karol

34.

Mortek Franciszek Wieś Nr 59  

35

Rączka Zuzanna Militsch  

36.

Kozioł Maria Porąbka Bukowiec  

38.

Wawak Jan Porąbka Kozubnik  

39.

Mreńca Franciszek Porąbka Bukowiec Palo Emilia

40.

Błasiak, Wróblewska O. Friedland Straub Jan

43.

Gałuszka Karol Militsch Hanes Alojzy

43.

Błachut Jan Porąbka Łazy  

44.

Sadlik Leon Porąbka Kozubnik  

45.

Wawak Katarzyna Porąbka Kozubnik  

46.

Byrdziak Franciszek Porąbka Kozubnik  

49.

Foltyn Jan Czaniec Osteria Romankiewicz Fer.

51.

Piznal Jan Kanty Wieś  

53.

Wykręt Franciszek Wieś  

53.

MreńcaJan Wieś Otolinger

54.

Błasiak Paweł Porąbka Łazy Szuster

54.

Mreńca Władysław Porąbka Bukowiec  

55.

Pielesz Piotr Porąbka Pod Gajką Tramel Jan

56.

Gałuszka Katarzyna Porąbka Snoza  

58.

Gałuszka Jan Militsch  

60.

Mreńca Ludwika Kęty Wacławik Franciszek

62.

Soj Franciszek Militsch Reitmajer Edward

64.

Gibas Józef Porąbka Bukowiec Palko

69.

Gałuszka Maria Porąbka Bukowiec Forbach Elza

86.

Górka Maria Franciszek O. Friedland  

89.

Gałuszka Piotr B.p. Zapora Tremel Józef

90.

Mreńca Anna Porąbka Młyny Barte Ignacy

91.

Gałuszka Józef B.p. Zapora Egner Antoni

138.

Parcia Stanisław Olesnica  

141.

Targosz Jan B.p. Zapora Egner Antoni

143.

Górka Jan Militsch  

148.

Woźniak Franciszek Porąbka Snoza Oberhofner Maria

174.

Gniłka Alojzy Porąbka Bukowiec Krisztof Maria

175.

Wykręt Antoni Militsch Straub Edward

177.

Gałuszka Piotr Porąbka Kozubnik Richter

180.

Gałuszka Jan Wieś  

182.

Błasiak Józef O. Friedland Straub Ambroży

192.

Mreńca Antoni Militsch Witowski

194.

Wykręt Franciszek Wielka Puszcza Preizler Otto

196.

Walusiak Karol Militsch Witowski

199.

Wykręt Józef Porąbka Pod Gajką  

203.

Gibas Józef Porąbka Bukowiec Wacławik Józef

207.

Gąsiorek Franciszka Porąbka Gąsiory Tremel Jan

207.

Kliś Antoni Porąbka Gąsiory  

208.

Micherda Józef Porąbka Gąsiory Imzel Rudolf

209.

Kaczmarczyk Karol Kęty Podlesie Hudak Modest

213.

Bieniek Katarzyna Porąbka Bukowiec Farbach Franciszek

213.

Janosz Jan Porąbka Bukowiec  

202.

Martyniak Franciszek Wrocław  

224.

Janosz Anna B.p. Zapora Seredyński Józef

231.

Dudziak Maria Porąbka Bukowiec Folmar Jakub

235.

Mreńca Karol Militsch Seredyński

239.

Bułka Paweł Militsch Wacławik Olga

239.

Parcia Karol Porąbka Pod Gajką Cepel Jan

240.

Wykręt Zofia Porąbka Młyny  

242.

Gałuszka Teresa Porąbka Kozubnik Pelkno Józef

246.

Szyjota Franciszek Porąbka Kozubnik Straub Rudolf

256.

Wykręt Franciszek Porąbka Bukowiec Szemtaler

259.

Wykręt Józef Wrocław  

261.

Mreńca Józef Wielka Puszcza Preizel Alojzy

262.

Gibas Aniela O. Friedland Preizler

263.

Wykręt Jan Porąbka Kozubnik Preizler Jan

265.

Szyjota Andrzej Porąbka Bukowiec Wacławik Olgina

266.

Błachut Józef O. Friedland Piciuch

267.

Byrdziak Maria Wieś  

269.

Błasiak Teresa Wieś Fuks Wincenty

270.

Kojder Jan O. Friedland Straub Franciszek

274.

Gałuszka Franciszek Porąbka Kozubnik Straub Karol

275.

Wykręt Jan B.p. Zapora Gross Michał

278.

Wykręt Paweł Porąbka Kozubnik Kreuz Jan

288.

Wawak Franciszek Porąbka Gąsiory Straub Hubert

289.

Gąsiorek Ludwik Porąbka Gąsiory Straub Robert

290.

Gąsiorek Wojciech O. Friedland Seredyński Jan

325.

Dudziak Władysław Militsch  

335.

Iskierka Zofia Wieś  

340.

Szyjota Zofia Wieś  

344.

Niemczyk Antoni Wielka Puszcza  

346.

Byrdziak Józef Porąbka Kozubnik  

347.

Mlak Anna Poza miejsc.  

365.

Kula Franciszek Porąbka Bukowiec Wacławik Robert

371.

Bieniek Franciszek Porąbka Bukowiec  

382.

Gibas Antoni Porąbka Młyny  

398.

Lotek Jan Wrocław Szela

403.

Drewniany Alojzy Czaniec Osteria Reitmejer Antoni

410.

Laszczak Katarzyna Porąbka Gąsiory Helmer Henryk

413.

Andrusiewicz Maria Wielka Puszcza N.S.D.P.

414.

Martyniak Józef O. Friedland Witowska Janina

417.

Słowik Ignacy Porąbka Gąsiory Krisztof Ambroży

422.

Soj Wojciech Porąbka Bukowiec Hanes Józef

423.

Mreńca Katarzyna Porąbka Młyny Zimerman Jan

426.

Hankus Józef Porąbka Kozubnik Hanes Karolina

450.

Ks. Szybowski St. Wieś Nr. 344 Stark Bruno

453.

Gałuszka Alojzy Porąbka Zawodzie Stemarawic Jan

454.

Mreńca Paweł Porąbka Kozubnik Szuster Jan

465.

Dudziak Karol Porąbka Kozubnik Meller Jan

468.

Błasiak Władysław Porąbka Łazy Turnwald Alojzy

469.

Targosz Władysław Wieś Piciuch Antoni

474.

Janosz Ignacy Wielka Puszcza Preizler

476

Janosz Jan Wieś Ridel Teresa

480.

Błasiak Stefan Porąbka Bukowiec Oberhofner Fiszka

481.

Kula Jan Porąbka Bukowiec Straub Jan

491.

Walusiak Franciszek Młyny Prast Franciszek

499.

Walusiak Władysław Porąbka Kozubnik Krisztof