• Towarzystwo Przyjaciół Porąbki
    Towarzystwo Przyjaciół Porąbki
  • Towarzystwo Przyjaciół Porąbki
  • Towarzystwo Przyjaciół Porąbki
  • Towarzystwo Przyjaciół Porąbki
  • Towarzystwo Przyjaciół Porąbki

Kalendarium Historyczne Porąbki cz. II lata 1901 - 1944

14. 01. 1901 r. rada gminy podejmuje uchwałę zezwalającą na wybudowanie ciągu wodnego z Porąbki do Fabryki Tektury w Czańcu, tzw. Młynówki.
03. 05. 1901 r. rada gminy podjęła uchwałę o przeznaczeniu na budowę kościoła w naszej wsi kwotę 400 koron.
31. 05. 1901 r. rada gminy podjęła uchwałę następującej treści „Zaś na dach na kapliczkę w Dużej Puszczy dla nakrycia dzwonu 30 koron do rąk Jana Targosza z kasy wypłacić się ma”
1901 r. wójt Jan Gałuszka, zostaje przewodniczącym Komitetu Budowy Kościoła.
21. 12. 1901 r. rada gminy podjęła uchwałę wspierającą „Sprawę Wrzesińską na Prusach, na pomoc dzieciom i Rodziców wydać z kasy gminy kwotę 20 koron”.
31. 10. 1902 r. parafia Buczkowice przesyła plany budowy kościoła na prośbę mieszkańców z Porąbki do wglądu.
21. 11. 1902 r. rada gminy podjęła uchwałę o założeniu i utrzymaniu szkoły w Wielkiej Puszczy.
11. 12. 1902 r. mieszkańcy Bukowca, Kozubnika i Wielkiej Puszczy wnoszą skargę – protest do starostwa, „ze kościół w Porąbce jest nie potrzebny, a oni nie podołają łożyć na budowę kościoła w Porąbce i Czańcu, do którego Porąbka była przynależna”.
25. 03. 1903 r. rada gminy zwołała „zgromadzenie publiczne”, na które zaprosiła posłów: Macieja Fijuta, Franciszka Kramarczyka, ks. Stanisława Stojałowskiego i Kubika.
16. 05. 1903 r. spichlerz zamieniono na sale szkolne, w których prowadzono nauczanie do 1913 r.
16. 05. 1903 r. Rada Gminy postanawia wykupić parcele na cmentarz od Targosza (obecnie na tej działce stoi budynek weterynarii). Pomysł upadł.
07. 1903 r. Porąbkę nawiedza wielka powódź, woda sięga okien pierwszej kondygnacji domów.
10. 10. 1903 r. rada gminy przyznała na naprawę kościoła w Czańcu kwotę 24 koron z podkreśleniem „że po raz ostatni pokrywa nadzwyczajne reperacje”.
15. 12. 1903 r.
„rada gminy łoży pieniądze na utrzymanie u Franciszka Handerskiego ( na Trzonce ) pomieszczeń do nauki dla tamtejszych dzieci”.
05. 01. 1904 r. Rada Powiatu w Białej odmawia budowy kościoła w Porąbce.
21. 01. 1904 r. rada gminy uchwala, aby wydać z budżetu gminy 900 koron na budowę kościoła w Porąbce.
23. 03. 1904 r. rada gminy uchwala regulamin ochrony p – pożarowej wsi Porąbka. Naczelnikiem straży jest Józef Parcia.
13. 04. 1904 r. naczelnikiem gminy jest Jan Gałuszka, jest on zarazem przewodniczącym Komitetu Budowy Kościoła. Przedłożył on radzie gminy plan kościoła z kosztorysami „do przejrzenia – zobaczenia i zatwierdzenia”.
14. 07. 1904 r. rozpoczęto budowę kościoła parafialnego po przetargu ustnym, który wygrał Karol Kornn z Bielska.
18. 05. 1905 r. Ks. bp. Sufragan krakowski Anatol Nowak odwiedza – wizytuje budowę kościoła w Porąbce.
14. 09. 1905 r. poświęcony został krzyż na wieży głównej kościoła oraz sygnaturce.
1906 r. w niewielkiej odległości od kościoła w kierunku wschodnim usytuowano cmentarz parafialny.
08. 06. 1906 r. wielka powódź, część zbiorów zniszczona „a z powodu deszczu i mokra ziemniaków nie można było obrobić i ususzyć siana”.
26. 03. 1907 r. pozytywnie rozpatrzono wniosek zarządcy Wilhelma Grafa „o pomieszczenia dla poczty”, którą przeniesiono do Jana Chojny.
13. 10. 1907 r. poświęcono kościół parafialny pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Marii Panny. Na tej uroczystości była obecna Jej Cesarska i Królewska Wysokość Arcyksiężna Maria Teresa.
25. 05. 1909 r. Jan Gałuszka – wójt, budowniczy kościoła złożył prośbę o zwolnienie ze stanowiska. Odwołany został 21. 06. 1909 r.
22. 06. 1909 r. wójtem gminy zostaje Wojciech Kołek. Funkcję tę pełni do 1918 r.
06. 1909 r. urządzono i poświęcono cmentarz.
01. 09. 1909 r. przybył na parafię ks. Bartłomiej Kutek.
1910 r. Ks. dr. A. Moliński, ówczesny wikariusz, w kościele Św. Floriana w Krakowie a pochodzący z Żywca, funduje dla naszego kościoła organy, wykonane przez organmistrza Żebrowskiego z Krakowa, na których „ku zadowoleniu parafian” grał kierownik szkoły Władysław Gabryjel.
1910 r. na wieży kościoła zawisły 3 dzwony, które ważyły razem 517 kg.
11. 12. 1910 r. z inicjatywy ks. Bartłomieja Kutka założona została „Kasa Stefczyka” z Zarządem i Radą Nadzorczą. Kasa pracowała bez przerwy do 1949 r.
1911 r. Straż zakupiła nową 4 – kołową sikawkę do gaszenia pożarów.
1912 r. zamontowano na kościelnej wieży głównej czterostronny zegar.
1912 – 1913 r. przed służbą w austriackim wojsku uciekło do Ameryki 43 młodych Porąbczan.
01. 09. 1913 r. rozpoczęła pracę szkoła podstawowa obok kościoła. Był to jednopiętrowy budynek z 6 klasami i mieszkaniem dla kierownika.
1913 r. wmurowano na frontowej ścianie kaplicy św. Urbana tablicę pamiątkową dla uczczenia 50 - rocznicy Powstania Styczniowego. Inicjatywę tą przedstawił Władysław Gabryjel kier. szkoły.
01. 09. 1913 r. kierownikiem szkoły zostaje Władysław Gabryjel, funkcję tą pełni do 1919 r.
31. 06. 1914 r. Rada Gminy wydzierżawia grunty pod budowę domów mieszkalnych i gospodarczych dla budowniczych zapory na Sole. Jest to teren dzisiejszej Kolonii.
1914 – 1918 r. zaginęło na frontach I wojny światowej 53 mieszkańców wsi.
03. 07. 1916 r. parafię obejmuje ks. Stanisław Szybowski.
16. 07. 1916 r. święcenia kapłańskie otrzymuje Hieronim Pszczółka, z zakonu Braci Karmelitów Bosych.
1916 r. zdjęto z wieży naszego kościoła dzwony na potrzeby wojenne.
1917 r. spis ludności podaje, że wieś zamieszkuje 2433. mieszkańców.
1918 – 1939 r. przewodniczącym Kółka Rolniczego zostaje Franciszek Mreńca.
1918 – 1939 r. prezesem Ochotniczej Straży Pożarnej jest Piotr Gałuszka, a naczelnikiem Józef Pszczółka,
1919 r. naczelnikiem gminy jest Józef Pszczółka.
1919 r. kościół odwiedza ks. biskup Adam Sapiecha
01. 10. 1919 r. stanowisko kierownika szkoły obejmuje Józef Jan Mroziński, funkcje tą pełni do 31. 09.1939 r.
1920 r. rozpoczęto budowę Ośrodka Zarybieniowego na tzw. Pile.
1920 r. rozpoczęto budowę zapory wodnej na rzece Sole, gdzie stykają się z sobą zbocza Zasolnicy i Obłazu.
1922 r. oddano do użytku most drewniany na rzece Sole o dł. 208 m. łączący centrum wsi z przysiółkiem Zawodzie.
1922 r. założone zostało Koło Młodzieży Ludowej, przewodniczącym wybrano Józefa Gałuszkę.
1922 r. założono Związek Byłych Wojskowych pod nazwą „Kombatanci” a jego przewodniczącym od początku do wybuchu II wojny światowej był Michał Droździk.
1923 r. rolnicy z naszej miejscowości fundują jeden z dzwonów do tutejszego kościoła.
1923 r. posadzono „ Dąb Wolności” przy kaplicy św. Urbana przez kombatantów I wojny światowej. Miejsce wokół dębu nazwano „ Placem Wolności”.
1925 r. tutejszy rejon nawiedziła aż 4 – krotnie powódź, niszcząc całkowicie uprawy, drogi a nawet budynki. Zapanował wielki głód.
1925 r. wybudowano w centrum wsi remizę strażacką.
1925 r. wymieniono markę na złotego.
1925 r. wyznaczono pierwszy szlak turystyczny w Porąbce przez Władysława Miodowicza od budującej się zapory w Porąbce, doliną Wielkiej Puszczy do Przełęczy Kocierskiej.
1926 – 1936 r. nastąpił duży napływ letników do naszej miejscowości, stało się to za sprawa budowy zapory i nie tylko.
1927 r. ówczesne władze przenoszą do starej szkoły Agencję Pocztową, która przedtem pracowała już kilka lat w budynku Żyda Arona numer 47.
1927 r. Gmina buduje pierwszy most na Sole. Wieże kościoła pokryto ocynkowaną blachą po zdjęciu cementowej dachówki.
1929 r. wyznaczono drugi szlak turystyczny od zapory przez Żar, Wielki Cisownik, dalej na Przełęcz Kocierską.
08.09.1929 r. przy okazji uroczystości odpustowej położono kamień węgielny pod budowę plebani, którą ukończono w 1931 r.
1929 r. sołtysem wsi wybrany zostaje Franciszek Walusiak, funkcję tą pełni do sierpnia 1939 r.
1929 r. Straż otrzymuje ufundowany przez społeczeństwo Porąbki sztandar.
1929 – 1934 r. zaistniał wielki kryzys gospodarczy w kraju. Ludzie wyjeżdżają za chlebem do ameryki. Z Porąbki również.
1930 r. Porąbkę i najbliższą okolicę nachodzi klęska powodzi i gradobicia.
1931 r. wybudowano przez Urząd Gminy masarnię na użytek mieszkańców.
1933 r. komisarycznym naczelnikiem gminy zostaje Karol Kaczmarczyk.
01. 01. 1934 r. kierownikiem nowo wybudowanej szkoły w Wielkiej Puszczy zostaje L. Danek, funkcję tą pełni do sierpnia 1937 r.
1934 r. powstało Koło Gospodyń Wiejskich, inicjatorem powołania jest kierownik szkoły Józef Mroziński.
12. 08. 1934 r. powołano na odgórne polecenie Gminę Zbiorową, w skład której weszły: Bujaków, Czaniec, Kobiernice, Międzybrodzie Bialskie i Porąbka z siedzibą w Porąbce, wójtem wybrano Karola Kaczmarczyka.
1934 r. powołano pierwszą Radę Sołecką w 30 osobowym składzie a sołtysem wybrano Franciszka Walusiaka, który tą funkcje pełnił do 1939 r.
1934 r. Porąbkę aż czterokrotnie nawiedza powód. Czyni wielkie szkody, zrywa część mostu na Sole.
1935 r.
z inicjatywy Ligi Obrony Przeciwlotniczej zorganizowano na Żarze Szkołę Szybowcową wraz z lotniskiem.
13. 12. 1935 r. Ks. Metropolita Adam Sapiecha wobec wicepremiera Eugeniusza Kwiatkowskiego i gen. Monda d-cy DOK Kraków dokonał poświęcenia zapory wodnej w Porąbce.
1936 r. zakończono budowę zapory wodnej na rzece Sole.
1936 – 1964 r. funkcję kierownika zapory wodnej pełnił Henryk Grzybowski.
1936 r. zdjęto dachówkę z dachu kościoła, która została zastąpiona blachą ocynkowaną.
01. 09. 1937 r. kierownikiem szkoły w Wielkiej Puszczy zostaje Józef Świątek, funkcję tą pełni do sierpnia 1939 r.
01. 05. 1938 r. oddano do użytku budynek Domu Wczasów Dziecięcych.
1939 r. spis ludności podaje, że wieś zamieszkuje 3333 osoby.
01. 09. 1939 r.
wybuchła II wojna światowa, w której zginęło 48 mieszkańców. Okupant zajął naszą miejscowość 3 września, była to niedziela.
01. 09. 1939 r.
zawieszono naukę w szkole powszechnej, podjęto ją dopiero 1 maja 1940 r., ale w języku niemieckim.
16. 01. 1940 r. usunięto orła polskiego ze szkoły. Zmieniono wszelkie napisy na niemiecko brzmiące, a pisownia Porąbki przedstawia się następująco: - Porombka.
1940 r. rozporządzeniem nadprezydenta Wrocławia miejscowości Bujaków, Kobiernice, Międzybrodzie Bialskie i Porąbka należą do gminy Kozy.
1942 – 1944 r. na Długich Łąkach stacjonował oddział partyzancki Armii Krajowej „Garbnik”.
17. 02. 1942 r. Niemcy zdemontowali z kościoła wszystkie dzwony i zabrali 6 sztandarów.
22. 06. 1942 r. we wczesnych godzinach rannych Niemcy rozpoczęli akcję wysiedlania. W centrum wsi dokonano tego na 116 gospodarzach, Bukowcu 10 gospodarzach, Zawodziu 8 gospodarzach. Razem 141 tj. 460 osób. W miejsce wysiedlonych i skonfiskowanych gospodarstw osiedlono 91 osadników niemieckich.
1943 – 1944 r. okupant wyburzył 21 budynków w centrum wsi.
1943 – 1944 r. władze niemieckie pozwoliły na nauczanie naszych dzieci w języku polskim w szkole w Wielkiej Puszczy, gdzie uczyła Waleria Świątek i w Bujakowie.
31. 03. 1944 r. zostaje wysiedlony z plebanii przez okupanta ks. Stanisław Szybowiski.